219 - Kabinetsformatie 2021: Een beknopt coalitieakkoord met meer ruimte voor de Kamer als spannend experiment

History
Education
News

Eerste Kamer
Binnenhof
EUROPEES PARLEMENT
EUROPESE UNIE
Regering
Den Haag
Tweede Kamer
Politieke partij
Politiek

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.

De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.

Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.

Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Betrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.

Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

'Een spannend experiment' noemt informateur Wouter Koolmees wat hij met collega Johan Remkes nu moet gaan regelen. Een beknopt akkoord op hoofdlijnen, meer ruimte voor debat met de Tweede Kamer door niet dichtgetimmerde afspraken, nadruk op het wát en minder op het hóe bij de overeenkomsten die fracties gaan sluiten. Samen zou dat moeten bijdragen aan die veel geroemde 'nieuwe bestuurscultuur'.

In deze aflevering duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in de finesses van die mooie gedachte en kijken naar historische en internationale voorbeelden. Allereerst analyseren ze wat de Kamer als opdrachtgever van doorgewinterde informateurs als Herman Tjeenk Willink, Mariëttte Hamer en Johan Remkes eigenlijk zélf heeft gedaan met hun conclusies.

Die nieuwe bestuurscultuur is door de Kamer zelf in elk geval nog niet werkelijk in de grondverf gezet en dat men een demissionair, afgetreden kabinet daar verwijten over maakt is dan ook typisch 'oude politiek'. De écht vernieuwende voorstellen Remkes en van de fractie van Volt werden in het debat niet opgepikt.

Gelukkig ligt een dun hoofdlijnenakkoord al een tijdje klaar. Maar het vangt vooral stof, lijkt het. Jaap en PG duiken daarom in de Werdegang van dat 'zomerstuk van Sophie en Rob' en de verrassend leerzame historie van dunne regeerakkoorden en wat er gebeurde bij voortgezette coalities als die van Ruud Lubbers en daarna van Wim Kok en de neiging tot geheime bijlagen en 'sideletters' naarmate een akkoord beknopter wordt.

Meest verrrassend is het idee van Remkes en Koolmees om het zogeheten 'constituerend beraad' van een aankomend kabinet van een vergadering van ongeveer een uur uit te rekken naar een sessie van misschien wel twee weken.

Jaap en PG laten zien dat eerdere informateurs (uit 1972/’73 en 1981) daarvoor een inspiratiebron kunnen vormen. Maar vooral de grondige en krachtige politieke greep van het Europees Parlement op hoe de Europese Commissie in Brussel bemenst en politiek ingevuld wordt, zou de Tweede Kamer lessen in effectiviteit en parlementaire macht kunnen leren.

En uit vroegere 'constituerende beraden' kennen Jaap en PG een hoop verhalen van ministers die in die afrondende fase hun tactische en politiek vernuftige meesterschap wisten te vertonen. Ook dat is voor het komende kabinet, de aspirant-ministers en voor Kamerleden als Jesse Klaver, Laurens Dassen en Pieter Omtzigt zowel instructief als een waarschuwing!

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en we nemen contact met u op!