170 - Waarom linkse samenwerking altijd weer mislukt

History
Education
News

Eerste Kamer
Binnenhof
EUROPEES PARLEMENT
EUROPESE UNIE
Regering
Den Haag
Tweede Kamer
Politieke partij
Politiek

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.

De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.

Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.

Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Betrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.

Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

In de verkiezingscampagne van 2021 doet zich iets bijzonders voor. De vier partijen ter linkerzijde D66, GroenLinks, SP en PvdA kiezen allemaal een eigen positie en daardoor de facto geen van allen voor de vorming van een progressief blok tegenover met name de dominante liberale stroming en het premierschap van VVD-lijsttrekker Mark Rutte. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren de verschillende opstellingen in de actualiteit en leggen verbindingen met het verleden van de linkse en progressieve stroming in Nederland en verwante democratische landen.

De opstelling ter linkerzijde is opmerkelijk. Sigrid Kaag van D66 wil ‘nieuw leiderschap’ in plaats van dat van Rutte, maar blokkeert een bundeling van centrumlinks waarin haar partij als in de peilingen nog net de grootste groepering Kaag zelf als kandidaat-premier zou kunnen presenteren. SP-lijsttrekker Lilian Marijnissen lonkt dan weer nadrukkelijk naar het CDA, net als haar vader Jan Marijnissen in juli 2012 tijdens een lange nachtelijke sessie met Pieter Omtzigt. PG onthult hoe in die hete, zomerse avond in een Haags steegje aan de tafel van een morsig eethuisje een regeerakkoord op hoofdlijnen voor een kabinet van SP en CDA geschetst werd en waarbij de chef van de socialisten best bereid was de VVD als ‘Dritte im Bunde’ te betrekken. Alles bleek bespreekbaar als de PvdA maar in de greppel gereden kon worden.

Jesse Klaver van GroenLinks hoopt dan weer op een herneming van de pogingen tot een soort ‘Paars-plus’ waarover het heel even ging in de kabinetsformatie van 2010, toen uiteindelijk via een gedoogconstructie Geert Wilders op rechts een vinger in de pap kreeg. Klaver pleit voor 'Keerpunt 21' - naar het voorbeeld van Keerpunt 1972 van Joop den Uyl, Hans van Mierlo en Bas de Gaay Fortman - maar krijgt hierbij het lid op de neus van zowel de sociaal-liberalen als de socialisten. Opmerkelijk stil daarbij is de PvdA van de nieuwe leider Lilianne Ploumen, want die waagt het niet om de kiezer van 2021 ‘het eerlijke verhaal’ à la Dierderik Samsom te vertellen dat zij eigenlijk wel een nieuwe versie van Rutte II zouden willen.

Jaap Jansen en PG Kroeger ter verklaring van deze opmerkelijke verwarring te verklaren in het verleden van de pogingen tot bundeling van partijen ter linkerzijde. Het ‘Morgenrood’ wilde maar zelden echt gaan gloren. Niet alleen in Nederland trouwens. De neiging tot theoretische en ideologische scherpslijperij zat er al vroeg in. Van Ferdinand Domela Nieuwenhuis en Pieter Jelles Troelstra tot Gramsci, Kautsky en Bernstein. De Weimar Republiek ging erdoor tenonder en de wederzijdse afkeer tussen PvdA en CPN en later ook de afsplitsing van de PSP was episch. Men schold bijna feller op elkaar dan op het grootkapitaal en de ‘Roomsche reactie’.

Daaronder verscholen liggen dikke lagen van culturele, filosofische en politieke. Links heeft altijd innerlijke contradicties gekend die je in de actuele discussies weer boven ziet komen. Was men internationalistisch of vooral nationaal gericht? Was men van het volkse of van de volksverheffing? Was men voor de goed belegde boterham of voor de zuivere identiteit? Was links er voor de zekerheid van ‘de gewone man’ of voor innovatieve vernieuwingen in economie, cultuur en samenleving? Moest men Joop den Uyl volgen met zijn encyclopedische kennis van poëzie en letterkunde of moest men desnoods Job Cohen dwingen de polonaise te doen in een tv-show? Waren progressieven nu toch meer van ‘de Zaterdagmatinee’ of van André van Duin? Was het toeval dat de CPN zeezender Radio Veronica wel wilde helpen, terwijl de PvdA juist alles ondernam om de publieke omroep te beschermen door die ‘piraat’ de nek om te draaien?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Word ook vriend! (er komen ook steeds meer vriendinnen trouwens)

Betrouwbare Bronnen wordt uitgegeven door Dag en Nacht Media. Heb je interesse om te adverteren in deze podcast? Neem dan contact op met Dag en Nacht Media via adverteren@dagennacht.nl