419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst

History
Education
News

Eerste Kamer
Binnenhof
EUROPEES PARLEMENT
EUROPESE UNIE
Regering
Den Haag
Tweede Kamer
Politieke partij
Politiek

Wat gebeurt er voor en achter de schermen in de politiek? In de podcast Betrouwbare Bronnen praat Jaap Jansen met politieke hoofdrolspelers en hooggekwalificeerde deskundigen. Betrouwbare Bronnen koppelt Nederlandse politiek en beleid aan Europese en internationale ontwikkelingen.

De host van de podcast is Jaap Jansen, een politieke journalist die al zo’n dertig jaar op het Binnenhof werkt. In veel afleveringen koppelt historicus Pieter Gerrit Kroeger met diepgravende betogen en smeuïge anekdotes politieke geschiedenis aan de actualiteit van nu.

Nieuwe afleveringen van Betrouwbare Bronnen verschijnen doorgaans op dinsdag en vrijdag.

Reacties zijn welkom via Twitter @jaapjansen @pgkroeger en via betrouwbarebronnen@dagennacht.nl

Betrouwbare Bronnen heeft ook een website met actuele informatie.

Wilt u informatie over de mogelijkheid om te adverteren of te sponsoren, stuur dan een mailtje aan: adverteren@dagennacht.nl en we nemen zo snel mogelijk contact met u op!

"Ik kom na zeven jaar weer met u praten over Europa." Op 25 april 2024 was de Franse president Emmanuel Macron terug op de Sorbonne universiteit. In een diepgravende rede analyseerde hij de voorbije zeven jaar, keek vooruit en diende de nationalisten en radicaalrechts van repliek. “Europese soevereiniteit maakt de soevereiniteit van elke lidstaat groter”, daagde hij ze uit.

Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in deze bijna twee uur durende rede. Macrons zeer bewuste timing, zijn scherpe, onvermijdelijke dilemma's voor een kabinet-Wilders, de handschoen die hij de Europese partijfamilies toewerpt en ook Rishi Sunak en Joe Biden. Terwijl in heel het verhaal de naam Poetin niet één keer werd vermeld.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!

Deze aflevering bevat een advertentie van de Vrije Universiteit Amsterdam. Wist je dat de VU naast bachelors en masters ook onderwijs voor professionals aanbiedt? Ga naar vu.nl/vrijedenkers

Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier

***

Na zijn eerste Sorbonne-rede in 2017 werd Macrons visie op 'Europese soevereiniteit' als vorm van strategische autonomie gezien als een toch wel erg Frans concept. Inmiddels is het alom in het Europees besef neergedaald. In zijn 'Sorbonne-rede 2.0' komt hij met een lange en fascinerende reeks bewijsstukken. Daarin verrassende visies op Frans Timmermans' aanpak met de Green Deal, de effecten van de covid-crisis, Frans-Nederlandse onderzeeboten, ASML, het lot van Oekraïne en Moldavië en nog veel meer.

Aangrijpend is hoe hij de eurocrisis van 2010-2012 en de oorlog in Oekraïne bijeenvoegt als signaal dat onze Europese beschaving sterfelijk is. "Elle peut mourir". PG analyseert de literaire en historische achtergronden van die woorden.

Macron ziet het huidige Europa als dat van 1914 (aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, toen Paul Valéry daarover schreef) en hoe het ook nu voor een overlevingsvraag staat. Ook omdat hij - als een ware Gaullist - benadrukt dat we ‘geen vrienden hebben’. Het debat daarover binnen Europa heeft hij gewonnen en dat beseft hij maar al te goed.

Zijn visie op Rusland, China en het Amerika van Biden is niettemin verrassend. En soms bijna bruut realistisch. Joe is net als Xi en Xi kijkt heel goed naar Joe. En beiden kijken niet echt naar ons.

Daarom moet Europa volgens Macron haar drie bronnen van soevereiniteit - en daarmee dus haar wil tot overleven - omarmen en met kracht inzetten. Macht. Welvaart. Menselijkheid.

Bij 'macht' komt Macron met vergaande voorstellen en een 'defensie-initiatief' dat voor een kabinet Wilders niet anders dan explosief kan zijn.

Bij 'welvaart' is zijn visie op de erfenis van Jacques Delors zeer origineel. Hij verbindt die met de nieuwste toekomstvisies van Enrico Letta en Mario Draghi. Daarmee opent hij het grote politieke debat hierover, ook voor de Europese verkiezingscampagne die nu losbarst. Hij haalt hiermee meteen de 'E.E.G. nostalgie' van nationalisten en radicaalrechts onderuit.

De visiestukken van Letta en Draghi benut hij om concreet te maken wat en hoe Europa voor zijn soevereiniteit op wereldschaal moet investeren. Macron komt uit op zo'n €650 à €1000 miljard per jaar. Niet niks!

En dan 'menselijkheid'. Na De Gaulle kwam nu François Mitterrand en l'amour aan de orde. Volgens Macron houden we niet genoeg van elkaar in Europa. En dat vindt hij des te schrijnender precies 50 jaar na de Portugese Anjerrevolutie die de vreugde en het snakken naar vrijheid dáár zo vurig had laten zien. Een menselijk Europa is daarom per definitie een sociaal Europa waarin cultuur, onderwijs en zorg voor mensen in nood het hart vormen.

Hij sloot af met: "Ach, ik weet heel goed - zoals Voltaire het zei - dat het moeilijk is een optimist te zijn. Maar nieuwe dingen durven is een vorm van optimisme, van wilskracht." De eerste die meteen positief reageerde was bondskanselier Olaf Scholz, met wie Macrons verhouding niet altijd gemakkelijk is. Wie volgt?